Thông tin [Hướng dẫn] Bảng học nghề tăng cường kỹ năng cho cá

oomi

Đốm trắng giữa đại mạc
Hội Tự Sát
Thần Lĩnh
Bình luận
498
Số lượt thích
3,814
Location
Thanh Đảo
Team
Bá Đồ
Fan não tàn của
Những chàng trai Thanh Đảo
#1
Bảng học nghề

Người viết: oomi
I. Về Doujinshi, Quote, Funfact, các công việc cần xử lý hình ảnh

A. Bạn không biết tiếng Trung? Không sao, chúng ta vẫn có thể làm Dou tiếng trung một cách dễ dàng!

#Bí_mật_1: Google Translate trên điện thoại - Mẫu chữ và dịch thuật
#Bí_mật_1.5: App Naver Papago (app được review là đọc chữ chính xác hơn cả Google Translate gồm chữ viết tay, hiện đã có trên Google Play cho android, các bạn hứng thú có thể tìm hiểu thêm)
#Bí_mật_2: ABBYY FineReader - Mẫu chữ và dịch thuật

2. Quick Tranlation - Dịch thuật

B. Photoshop

1. Trước khi tải Photoshop cần biết.
+ TIPs:
Gồm: Gõ Tiếng Việt trong PTS và làm mượt chữ.

2. Cách dùng Photoshop cơ bản.
3. Nâng cao
+ Hướng dẫn chuyên về làm Doujinshi
+ Hướng dẫn chuyên về làm Quote, Funfact

Font Manga: Việt hóa | Bộ 77 font việt hóa TeddyBear cho comic của Wonderland team » PhongChuViet

Link tải các Program
Photoshop CS6 Portable
ABBYY FineReader 12 Professional Potable


II. Về việc edit Fanfic

Các công cụ hỗ trợ:

1. Quick Tranlation - Dịch thuật
2. Google Translate

-> Hướng dẫn:

1. Hướng dẫn sử dụng Quick Translator
(Viết vô cùng chi tiết dễ hiểu bởi chị @Katakara <3)


[Updating...]

Oomi viết bài viết này để có thể, giúp đỡ các bạn trong công cuộc hóa cá, tăng cường độ phong phú và chất lượng sản phẩm.

Xin đặc biệt nhấn mạnh, dưới đây là kinh nghiệm của các người viết, không sao chép, dịch thuật từ trang nào.

Nếu có thắc mắc về các từ trên các bạn có thể sử dụng GG Seach hen. Oomi sẽ tận lực viết hướng dẫn đơn giản và thực dụng nhất cho các bạn.

---
Nếu thấy bổ ích đừng ngại Like và Comment,

oomi muốn biết các bạn cảm thấy như nào và cần biết là công sức mình bỏ ra là cần thiết chứ (orz)
 
Last edited:

oomi

Đốm trắng giữa đại mạc
Hội Tự Sát
Thần Lĩnh
Bình luận
498
Số lượt thích
3,814
Location
Thanh Đảo
Team
Bá Đồ
Fan não tàn của
Những chàng trai Thanh Đảo
#2
I. Về Doujinshi, Quote, Funfact, các công việc cần xử lý hình ảnh --> B. Photoshop

---->1. Trước khi tải Photoshop cần biết.

Việc này với các bạn lần đầu Dowload và sử dụng Photoshop hẳn có rất nhiều thắc mắc, nếu bạn hỏi oomi thì oomi xin đề cử bản Photoshop CS6 Portable.

Bản Portable là bản tiện lợi, khác bản thường (bản quyền) ở chỗ chỉ cần Dowload trực tiếp không cần Crack không cần Cài đặt. Dùng không khác gì bản thường.

Bản thân oomi ưu ái dùng Portable hơn, đầu tiên là vì lười. Hai là vì tiện, dễ tải.

Các bạn vừa tiếp xúc đừng chê bản CS6 vì đầu tiên, bạn cần thời gian thích nghi với Pts và chưa chắc gì máy đủ cứng để tải bản mới nhất.

Do đó, sử dụng bản CS (5 hoặc 6) sẽ dễ học và nhẹ máy hơn, với lại, bản mới nhất thường có lỗi, bản cũ nhưng đã được hoàn thiện hơn, công dụng hoàn toàn đủ xài (từ CS 5,6 không quá khó để sử dụng các bản cao hơn) hơn nữa, nếu bạn có thắc mắc thì đã hướng dẫn tràn lan rất dễ tìm.

Cuối cùng, nếu bạn không muốn xài nữa xóa rất dễ, xóa Folder là xong.


Link tải Photoshop CS6 Portable
Các bạn click vào link, tải về (file không có virus), mở lên và tìm dòng PhotoshopCS6Portable nhấp đôi vào, lần mở đầu tiên có thể mất khoảng 30p - xin hãy kiên nhẫn.

Nếu các bạn không thích cứ tải bản thường rồi crack để sử dụng, ở trên chỉ là cách oomi đề cử.

Hướng dẫn sử dụng Pts
TIPs gõ tiếng Việt
 
Last edited:

oomi

Đốm trắng giữa đại mạc
Hội Tự Sát
Thần Lĩnh
Bình luận
498
Số lượt thích
3,814
Location
Thanh Đảo
Team
Bá Đồ
Fan não tàn của
Những chàng trai Thanh Đảo
#3
I. Về Doujinshi, Quote, Funfact, các công việc cần xử lý hình ảnh --> A

----> #Bí_mật_1: Google Translate trên điện thoại - Mẫu chữ và dịch thuật

Yêu cầu:

App Google Translate trên điện thoại
Phải dùng 2 thiết bị - cả điện thoại và máy tính (máy tính đã tải Pts)


Các bước:

1: Tải GG Translate từ GG Play hoặc App Store

2: Ta tải GG Translate trên điện thoại là vì bản trên điện thoại có chức năng dịch chữ trên hình ảnh (hình ảnh có sẵn hoặc chụp mới), có cả bản word chữ Trung trên hình và bản dịch (theo ngôn ngữ bạn chọn - có thể là Việt hoặc Anh)







Nhấn vào mũi tên mình sẽ ra giao diện này ha


Lưu ý: Chữ trên hình, Dou phải là kiểu chữ Khải, kiểu chữ đánh máy, rõ ràng (như hình).

Nếu có chữ mà nó khó định dạng (kiểu chữ viết tay), mình có thể dùng chức năng này để vẽ lại (nghĩa đen) cái mình nhìn thấy ha =))))


3: Sau khi hiểu nghĩa, xử lý hình ảnh, Dou bằng Pts trên máy tính.

Nếu GG Trans đã dịch nhưng vẫn khó hiểu bạn có thể copy lại dòng tiếng trung đã scan ra trên GG Trans rồi quăng qua QT hoặc app dịch tiếng Trung nào khác để dịch hen *giơ ngón cái*


#Bí_mật_2: Dùng ABBYY FineReader (updating . . .)
 
Last edited:

oomi

Đốm trắng giữa đại mạc
Hội Tự Sát
Thần Lĩnh
Bình luận
498
Số lượt thích
3,814
Location
Thanh Đảo
Team
Bá Đồ
Fan não tàn của
Những chàng trai Thanh Đảo
#4
Hướng dẫn sử dụng Photoshop cơ bản

(Bản oomi sử dụng là Photoshop CS6 Portable)
Về các lệnh nhanh
1. Quay về mặc định Pts:

Window > Thanh công cụ trôi nổi > Essentialls

2. Mở hình ảnh

C1: Ctrl + O / File > Open

C2: Kéo hình vào Pts

C3: Nhấn 2 lần vào vùng làm việc

Các tổ hợp phím cần nhớ
1. Copy

Alt + kéo chuột

Ctrl + J

Ctrl + Alt + F

2. Space Bar về Handtool (cái hình bàn tay)

3. Về bước trước Ctrl + Alt + Z

4. Ctrl + J: Copy Layer

5. Phóng cọ

]: Phóng lớn

[: Thu nhỏ

Alt kéo chuột phải

6. ZOOM màn hình:

Ctrl +
Ctrl –

Alt + lăn chuột

Ctrl + Space Bar

Ctrl + Alt + Space Bar

zoom to -> z + drag (z + giữ click trái + kéo) vùng muốn zoom, nó to liền cái bẹp, không cần click hoặc lăn nhiều mỏi tay

zoom nhỏ -> double click cái icon zoom trên toolbar -> ra lại 100%

7. Về hình gốc: F12

8. Ctrl + T Chỉnh hình

(Lưu ý: Nhấn giữ phím Shift trong lúc kéo hình tỉ lệ hình sẽ không bị thay đổi)

9. Tô màu toàn bộ (hoặc trên tất cả vùng chọn)

Alt + Delete

Tô màu những vùng còn lại

Ctrl + Delete

10. Bỏ vùng chọn: Ctrl + D

Chọn lại: Alt + D

11. Shift -> Gộp vùng chọn

Ctrl -> Bỏ vùng chọn

Ctrl + Shift + D -> lấy lại vùng chọn

Alt -> Loại bỏ vùng chọn

Shift + Alt -> Giao 2 vùng chọn

12. Ctrl + G -> Group

Ctrl + A -> Chọn hết

Ctrl + C -> Copy

Ctrl + X -> Cut

Ctrl + N -> New

Tại giao diện Photoshop





1: Con trỏ chuột (V)
Phải bấm vào cái này he, nếu hông thì mình khi chọn 1 layer thì chỉ chỉnh được 1 cái và phải chọn Layer khác để chỉnh cái khác, chọn Auto để mình click cái nào chỉnh cái đó.
2: Magic Wand Tool (W)
Cây đũa thần để chọn vùng thông minh, kết hợp với các lệnh số 10, 11 để sử dụng.

Khi nhấn cây đũa vào vùng có màu nào nó sẽ lấy hết màu đó cho mình, hình dưới oomi nhấn cây đũa vào vùng màu xám.
Sau khi chọn mà muốn tô màu vào vùng chọn, nhấn nút lệnh B hoặc di chuyển chuột nhấn vào Brush Tool và tô. Cách tô nhanh xem hướng dẫn lệnh số 9.
3: Brush Tool (B)
Cọ tô màu, có thể chỉnh cụ thể về cọ -> Nhấn nút mũi tên xổ xuống, ngoài ra nhìn ngang hàng đó ta còn có Opacity (Chỉnh độ trong suốt) là cần nhớ.

Opacity cũng có thể chỉnh ở Bảng Layer (Đọc lưu ý trước khi làm)

Số 3 là những cái rất tiện dụng, nếu thích bạn có thể mày mò thêm
4: Eraser (E)
Cục gôm là để gôm, dùng tương tự như Brush Tool
5: Pen Tool (P)
Bé là một cây bút thừn kỳ *moa moa* / = 3 =/ <3

Một công cụ mà oomi rất thích xài, có các công dụng chính, chọn chi tiết cần và Redraw (nói thêm ở bài nâng cao).

Click trái chuột vào bé ấy
Từ trên xuống dưới là:

1 – Để vẽ

2 – Vẽ tự do

3 – Thêm điểm

4 – Xóa điểm

Minh họa cách sử dụng:

Khi chọn hết 1 vòng nhấn điểm đầu tiên nó sẽ thành như này, nếu muốn bo lại cho đẹp, chọn Add Anchor Point Tool




Sau khi chọn Add Anchor Point Tool
Đang nhấn muốn xóa có thể nhấn giữ nút Delete, rà chuột vào chỗ muốn xóa.

Sau khi chọn xong nhấn Ctrl + Enter.
6: Type Tool (T)
Thêm chữ
Sẽ có thêm một bài nâng cao riêng làm Manga, Dou... Nhưng trước hết bạn có thể đọc TIPs này để nắm những điều cần lưu ý khi xài nghen
7: Handtool (Space Bar/H)
Nhấn giữ Space Bar (Phím cách) và kết hợp chuột để điều chỉnh vị trí
8: 2 khung màu
Ô nằm trên màu gì tô ra màu đó.

Mũi tên hai đầu: đảo màu ở hai ô

Hai ô nhỏ chồng lên nhau: quay về hai màu đen trắng basic
9: Window
Để add thêm khung History hoặc khung khác nếu cần.

Lưu ý:

Khi dùng Pts các bạn nên lưu ý mình có chọn đúng Layer để thực hiện điều chỉnh hay không, nếu không thì sẽ không làm được

Và khi làm nên nhớ chia các bước thành nhiều Layer (Ctrl J) để nếu hết số lần lưu của History vẫn có thể vớt vát lại há.

Không nên làm đè Layer gốc mà nên Copy một Layer mới, và Layer Background (Layer này có cái ổ khóa nho nhỏ đó, sẽ bị hạn chế rất nhiều định dạng ha)
Nên mình sẽ hoặc là Copy Layer mới, tắt con mắt cho Layer Background

-> Nhấn chuột vào Layer Background -> Ctrl + J -> Chọt vô con mắt của Layer BG tắt nó đi
Hoặc là Unlock cho Layer BG

- > Nhấn 2 lần vào Layer BG -> Nhấn OK (Enter)
 
Last edited:

oomi

Đốm trắng giữa đại mạc
Hội Tự Sát
Thần Lĩnh
Bình luận
498
Số lượt thích
3,814
Location
Thanh Đảo
Team
Bá Đồ
Fan não tàn của
Những chàng trai Thanh Đảo
#5
TIPs
AA.Gõ tiếng Việt trong PTS

Sau khi tải PTS về có nhiều máy không thể gõ tiếng Việt, cách giải quyết rất đơn giản:

1. Up Unikey lên bảng mới nhất

2. Nhấn phải chuột chọn Run As Administrator


Nếu các bạn có ý định làm Manga, Manhua, ... thì có thể tải font của Teddy Bear. Tải về rồi nhớ Install nha =v=/
Việt hóa | Bộ 77 font việt hóa TeddyBear cho comic của Wonderland team » PhongChuViet

3. Nếu không gõ tiếng Việt được ngay thì Shut Down máy bật lại (Nếu không được nhớ xem Unikey có đang bật tiếng việt không, thử bật sang bảng mã VNI Windows và Run As Administrator lại ha)

---

BB. Mượt chữ
Khi bạn làm PTS để làm truyện tranh, chữ bị bể, không đẹp thì phải nàm thao?

Làm như này:


Bạn xem thích cái nào rồi chọn cái không phải None là được =v=b

---

CC.Cách dòng

Trong khi gõ Text trong PTS muốn xuống dòng đừng nhấn Enter mà là tổ hợp Shift Enter nha.
 
Last edited:

Katakara

Chuột trắng Kho lương, moi gạo kiếm đường
Hội Tự Sát
Thần Lĩnh
Bình luận
1,240
Số lượt thích
7,942
Location
Nơi nào xa xa ấy
Team
Bá Đồ
Fan não tàn của
Hàn Diệp, Diệp Lam, Song Hoa và Dụ Hoàng
#6
Hướng dẫn sử dụng Quick Translator

1. Giới thiệu

Quick Translator (QT) là phần mềm chuyển ngữ truyện từ tiếng Trung sang tiếng Việt, được phát triển bởi website Tàng Thư Viện.

Bản chuyển ngữ từ QT được gọi là bản convert (cv). Bản cv thường không đúng ngữ pháp và còn khá nhiều từ Hán Việt nên không phải ai cũng đọc được bản cv. Vì vậy chúng ta rất cần các editor, là người dịch từ bản cv sang văn phong thuần Việt!

Nếu bạn có hứng thú giúp đỡ edit truyện để có cho nhiều người có thể đọc hơn, còn chờ gì mà không tham gia Vòng quay tự sát hoặc Discord Toàn Chức, nơi bạn có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người có chung lý tưởng. Bạn cũng có thể tìm truyện mình thích để edit ở Kho truyện convert. Bạn cũng có thể truy cập danh sách truyện trong kho truyện ở List truyện convert Non CP (không có couple) và List truyện convert có CP (có couple).

2. Cài đặt

Hiện nay, bản QT mới nhất là bản 2013. Bản 2016 hiện còn đang trong beta nên mình KHÔNG khuyến khích sử dụng.
1. Tải bản QuickTranslator.rar version 2013 (nguồn: Tàng Thư Viện).
Ấn vào mũi tên để download.


2. Giải nén file QuickTranslator.rar.
Click chuột phải và chọn Extract files, Extract here, hoặc Extract to Quick Translator\. Nếu không có phần mềm giải nén, bạn có thể down phần mềm giải nén miễn phí 7-ZIP.



Đây là hình ảnh sau khi giải nén.


3. Sử dụng

3.1. Hướng dẫn cơ bản

3.1.1. Mở Quick Translator.
Nhấn vào file tên QuickTranslator có dấu check màu xanh lá ở đầu.


3.1.2. Những điều cần biết về Quick Translator.


Các window cần biết trong QT

Trung (window phải): Nơi hiện ra bản raw tiếng Trung.

VietPhrase một nghĩa: Nơi hiện bản convert.

Việt (window dưới ở giữa): Nơi bạn gõ bản edit của mình vào.

Hán Việt (window trái trên): Nơi thể hiện bản Hán Việt.

Nghĩa (góc trái dưới) là nơi hiện định nghĩa của từng từ khi bạn nhấn vào từ đó.

Translate from clipboard

Sau khi copy bản raw, bạn nhấn vào nút này để QT dịch bản raw.
(Hình chỉ mang tính chất minh họa. Bạn có thể copy toàn bộ chương/ cả truyện vào QT để edit.)


Cách cập nhật tên riêng trong QT
Tô đen tên riêng > Chuột phải > Update Name (phụ).



Kiểm tra xem phần tiếng Trung mình chọn đúng chưa. Nếu chưa thì làm lại bước trên.

Kiểm tra xem tên đã dịch đúng chưa. Nếu chưa thì bạn chỉnh trong ô Name.

Nếu tất cả đã đúng thì bạn chọn Add.


Re-translate
Khi bạn cập nhật file Names (phụ) và chọn nút này, QT sẽ cập nhật và dịch lại.

3.2 Hướng dẫn nâng cao

3.2.1. Các file cần biết của QT
Trong folder giải nén, bạn sẽ thấy những file sau:

IgnoredChinesePhrases.txt: Nơi chứa các câu rác, quảng cáo, ... không cần thiết. Những câu nào nằm trong đây thì sẽ không được dịch trong QT.

LuatNhan.txt: Nơi chứa Luật Nhân. Luật Nhân là công thức để thay đổi câu văn theo ý của mình để đọc suôn sẻ hơn.

Names.txt: Nơi lưu các tên riêng khi bạn chọn Update Name (chính) trong QT. Nơi lưu tất cả các tên riêng phổ biến ở Trung.

Names2.txt: Nơi lưu các tên riêng khi bạn chọn Update Name (phụ) trong QT. Nơi lưu các tên riêng có thể thay đổi dựa theo bộ truyện. Nếu sau này bạn dịch một bộ truyện khác TCCT, bạn có thể dễ dàng delete file này và cập nhật các tên riêng mới. VD: Bánh Bao có thể là tên riêng trong TCCT nhưng không phải là tên riêng trong các truyện khác.

VietPhrase.txt: Nơi chứa toàn bộ từ, nhóm từ, câu,… phục vụ cho việc convert (aka từ điển dịch). Các tên riêng trong 2 file Names sẽ được ưu tiên hơn file này.

QuickConverter.exe: Convert nhanh nhiều file raw cùng một lúc.

QuickTextSplitter.exe: Chia nhanh 1 file thành nhiều file nhỏ.

Bạn có thể cập nhật trực tiếp trong các file txt thay vì thông qua QT. Sau khi cập nhật, bạn phải chọn Reload Dicts trong QT để QT biết rằng bạn có cập nhật từ điển. (Nếu không, QT vẫn sẽ sử dụng các bản file cũ.)

3.2.2. Mẹo vặt
1. Bạn có thể save file QT (File > Save) để lần sau có thể mở file QT và dịch tiếp, không cần phải translate raw lại.
Lưu ý: Khi mở file QT, bạn cần mở QT trước rồi vào File > Open chứ không thể double click trực tiếp vào file đã save.

2. Tất cả các window của QT đều có thể chỉnh kích cỡ và di chuyển (di chuyển bằng cách nhấn giữ chuột trái và kéo).

3. Bạn cũng có thể chỉnh các chế độ nâng cao như cách dịch, phím tắt, màu sắc… khi nhấn vào Configuration (bên trái màn hình).

4. Nếu tô đen chữ và nhấn Alt + c, cụm từ tô đen sẽ tự động nhảy xuống window Việt. Cách này rất có lợi trong các đoạn có tên các nhân vật xuất hiện nhiều lần.

Nếu bạn có thắc mắc hay mẹo vặt hay muốn chia sẻ. Đừng ngần ngại mà bấm reply nhé!
 
Last edited:

Rose

Gà con tiến hóa
Bình luận
6
Số lượt thích
34
#7
Bạn cũng có thể chỉnh các chế độ nâng cao như cách dịch, phím tắt, màu sắc… khi nhấn vào Configuration
Hình như có cách để gõ tắt tên riêng đúng không bạn, ví dụ như mình gõ "dvtp" thì máy tính sẽ thành Dạ Vũ Thanh Phiền ấy. Bạn biết làm cái đó không chỉ mình với?
 

nmnguyet

Đi thuyền buồm vượt biển, tìm kiếm một cái tai
Hội Tự Sát
Thần Lĩnh
Bình luận
640
Số lượt thích
3,906
Fan não tàn của
Kiểu Nhất Phàm Tiểu Thiên Sứ
#8
Hình như có cách để gõ tắt tên riêng đúng không bạn, ví dụ như mình gõ "dvtp" thì máy tính sẽ thành Dạ Vũ Thanh Phiền ấy. Bạn biết làm cái đó không chỉ mình với?
Phần mềm QT có cách để làm gõ tắt riêng nhưng mình thấy hơi khó nhớ. Mình thường gõ tắt bằng UniKey hơn, bạn có thể tham khảo cách làm ở đây: Làm thế nào để sử dụng chức năng gõ tắt trong Unikey? - Quantrimang.com

Từng cụm từ gõ tắt cần tự nhập.

Trước khi làm các bước như bài hướng dẫn có thể đóng hẳn UniKey (mở UniKey lên chọn Kết thúc) rồi chạy lại ứng dụng với quyền admin để đảm bảo bảng gõ tắt được lưu lại.
 

Katakara

Chuột trắng Kho lương, moi gạo kiếm đường
Hội Tự Sát
Thần Lĩnh
Bình luận
1,240
Số lượt thích
7,942
Location
Nơi nào xa xa ấy
Team
Bá Đồ
Fan não tàn của
Hàn Diệp, Diệp Lam, Song Hoa và Dụ Hoàng
#9
Hình như có cách để gõ tắt tên riêng đúng không bạn, ví dụ như mình gõ "dvtp" thì máy tính sẽ thành Dạ Vũ Thanh Phiền ấy. Bạn biết làm cái đó không chỉ mình với?
Có nha bạn. Trong folder QuickTranslator (folder chứa tất cả các file trong hướng dẫn trên), có một file Shortcuts.txt. Bạn mở file đó ra rồi thêm vào các gõ tắt mình muốn. Sau đó mở QT, chọn “Reload Dicts” để QT cập nhật. Vậy là được. :haha
 

张佳乐头上的小花儿

To sleep the sleep of the just and innocent
Hội Tự Sát
Thần Lĩnh
Bình luận
8,454
Số lượt thích
19,151
Team
Bách Hoa
Fan não tàn của
Nhìn hình
#10
Hiện tại lục không thấy nhưng hình như các bạn trong team Tung Hoành có file Shortcuts.txt của Lá share, đỡ được lượng lớn thời gian ngồi gõ. Cầu share lại :nee
 

Rose

Gà con tiến hóa
Bình luận
6
Số lượt thích
34
#12
À với bạn ơi, bây giờ dùng tốt nhất vẫn là bản QT 2013 hả, hay bản 2016 đã beta xong, hay có bản mới nào khác không? Mà sự khác biệt giữa các bản là gì thế?
 

Katakara

Chuột trắng Kho lương, moi gạo kiếm đường
Hội Tự Sát
Thần Lĩnh
Bình luận
1,240
Số lượt thích
7,942
Location
Nơi nào xa xa ấy
Team
Bá Đồ
Fan não tàn của
Hàn Diệp, Diệp Lam, Song Hoa và Dụ Hoàng
#13
À với bạn ơi, bây giờ dùng tốt nhất vẫn là bản QT 2013 hả, hay bản 2016 đã beta xong, hay có bản mới nào khác không? Mà sự khác biệt giữa các bản là gì thế?
Bản 2013 là ổn định nhất. Bản 2016 giao diện đẹp hơn nhưng không ổn định lắm, có người cần reload dict trước mỗi lần sử dụng. Còn tính năng và điều khiển thì 2 bản như nhau. Vietphrase (convert) của 2016 hay hơn 2013 một chút (hầu hết là như nhau, chỉ khác một phần nhỏ).
 

Bình luận bằng Facebook